Profesor Andrzej Zbigniew Kotański (30 III 1941 – 12 VII 2018)
Andrzej Kotański urodził się 30 marca 1941 roku w Zawierciu. Jako uczeń tamtejszego I Liceum Ogólnokształcącego im. Stefana Żeromskiego chciał studiować matematykę, interesował się teorią mnogości i topologią. Był finalistą Olimpiady Matematycznej. Po maturze rozpoczął studia matematyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim, ale za namową ojca równolegle z matematyką zaczął studiować fizykę. Matematyki nie ukończył, zabrakło mu egzaminu z pedagogiki i egzaminu magisterskiego, gdyż zaangażował się w badania z fizyki teoretycznej. Studia magisterskie z fizyki ukończył w 1962 roku. Stopień doktora nauk fizycznych uzyskał w 1965 roku i podjął pracę w Instytucie Fizyki UJ. Specjalizował się w fizyce teoretycznej cząstek i fizyce wysokich energii, zajmował się także metodami obliczeniowymi i informatyką. Przez długie lata był kierownikiem Zakładu Teoretycznej Fizyki Komputerowej, którego nazwę zmieniono później na Zakład Dyskretnej Teorii Pola. Był autorem bądź współautorem około 300 prac naukowych, należy do najwyżej cytowanych polskich fizyków.
Jego pierwsze prace naukowe dotyczyły własności analitycznych amplitud rozpraszania z uwzględnieniem symetrii izospinowej. Później z grupą prof. Andrzeja Białasa podjął pracę nad zaproponowanym przez Murraya Gell-Manna i George’a Zweiga modelem kwarków. Zajmował się także tzw. produkcją dyfrakcyjną i produkcją wielorodną cząstek w zderzeniach przy wysokich energiach.
Szczególny rozgłos przyniosły mu prace powstałe podczas krótkiego pobytu w ośrodku naukowo-badawczym CERN (Szwajcaria), dotyczące tzw. amplitud transversity. W 1968 roku przebywał na rocznym stażu w CERN, gdzie zajmował się badaniem struktury osobliwości amplitud rozpraszania w rozkładzie na fale parcjalne. Badanie te złożyły się na jego pracę habilitacyjną, a tytuł doktora habilitowanego uzyskał w 1970 roku. Po habilitacji nadal pracował w Instytucie Fizyki UJ. Tytuł profesora nauk fizycznych otrzymał w 1977 roku.
Profesor Kotański przez dziesięć lat (1974–1984) pełnił funkcję kierownika Studiów Doktoranckich, a przez dwa lata (1984–1986) kierownika Zakładu Teorii Cząstek. W latach 1985–1987 był opiekunem Zakładu Humanistycznych Zastosowań Informatyki w Katedrze Informatyki UJ. W latach 80. XX wieku przebywał na stażach naukowych na Uniwersytecie w Nicei, na Uniwersytecie Paris-Sud w Orsay oraz na Uniwersytecie Stanowym Luizjany w Baton Rouge (USA).
Wraz z upływem czasu zainteresowania Profesora Kotańskiego przesuwały się w stronę fizyki doświadczalnej i informatyki. Był niekwestionowanym autorytetem w tej dziedzinie. Został kierownikiem w nowo utworzonym Zakładzie Teoretycznej Fizyki Komputerowej (1990–2009), który w roku 2009 został przemianowany na Zakład Dyskretnej Teorii Pola (prof. Kotański kierował nim do 2012 roku). Od początku lat 90. XX wieku był członkiem grupy badawczej związanej z eksperymentem ZEUS działającym przy zderzaczu HERA w Hamburgu, gdzie wielokrotnie przebywał na dłuższych lub krótszych pobytach, a będąc w Krakowie zajmował się zdalną kontrolą eksperymentu.
Profesor Andrzej Kotański zmarł 12 lipca 2018 roku. Został pochowany na cmentarzu parafialnym w Bieżanowie (kw. VIII, m. 113).
Michał Praszałowicz